Bệnh rubeon là gì? Nguyên nhân, triệu chứng-điều trị

Bệnh rubeon là bệnh lây truyền, nguyên nhân do nhiễm togavirus. Bệnh nhân sau khi mắc bệnh sẽ tạo miễn dịch bền vững. Nguy hiểm nhất là bệnh rubeon làm tổn thương bào thai, gây ra quái thai và trẻ em mắc bệnh bẩm sinh. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, thường phát triển mạnh vào mùa đông xuân. Bệnh có thể lây truyền từ trước khi phát ban 1 tuần tới 15 ngày sau đó. 

Nguyên nhân gây bệnh là virus Rubella, giống Rubivirus, họ Togaviridae. Vật liệu di truyền của vi rút Rubella là ARN được bao quanh một vỏ capsid hình xoắn ốc, lớp ngoài cùng là lớp vỏ với bản chất là lipid, đường kính khoảng 50 - 60 nm. Vi rút chỉ tồn tại và nhân lên trong tế bào cơ thể. Vi rút này có sức đề kháng yếu, dễ bị mất hoạt tính bởi ánh sáng, nhiệt độ và các sát khuẩn thường dùng.

• Khởi đầu, bệnh nhân đau đầu, mệt mỏi,  sốt nhẹ, viêm màng kết mạc mắt và viêm mũi xuất tiết nhẹ. Sau đó, bệnh nhân phát ban khoảng 5 - 10 ngày và sưng các hạch bạch huyết ở chẩm, sau cổ và sau tai. Các vết phát ban xuất hiện ở mặt, sau đó lan ra toàn thân. Khoảng 50% trường hợp bệnh nhân rubeon không có phát ban. Bệnh nhân thường có giảm bạch cầu, có thể giảm cả tiểu cầu nhưng rất ít khi biểu hiện xuất huyết. 

• Trẻ từ 1 tuổi thường bị sởi, bệnh khởi phát trong 2 – 3 ngày và có các triệu chứng như sốt đột ngột ≥ 38 độ C, ho, tiêu chảy, chảy nước mắt, nước mũi,… kèm theo. Trẻ thường sốt cao, li bì, mệt mỏi, mọc ban sởi dày và mịn ở mặt, cổ, sau tai và sau đó lan xuống tay chân và cơ thể trong vòng 1 – 2 ngày. Khi trẻ hết sốt, bệnh thường thuyên giảm và các vết ban sẽ lặn dần theo thứ tự mọc nhưng để lại các vết thâm trên da.

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào kể trên, nên đến các cơ sở y tế để được kiểm tra và tư vấn. Việc chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giúp bệnh nhân mau chóng hồi phục sức khỏe và giảm nguy cơ xảy ra các biến chứng của bệnh.

• Mẫu bệnh phẩm: mẫu huyết thanh đầu tiên được lấy càng sớm càng tốt, trong vòng khoảng 7-10 ngày đầu bệnh nhân mắc bệnh, mẫu huyết thanh thứ hai được lấy sau đó khoảng 7-14 ngày. Có thể lấy dịch tiết mũi họng của bệnh nhân trong khoảng 1 tuần trước khi bắt đầu phát đến 2 tuần sau. Ngoài ra, có thể phân lập được virus gây bệnh từ máu, phân hoặc nước tiểu của bệnh nhân. Trong trường hợp bệnh nhân sảy thai nhiều lần, có thể phân lập vi rút từ mảnh thai.

• Phương pháp xét nghiệm: xét nghiệm huyết thanh (thường dùng kỹ thuật ức chế ngưng kết hồng cầu và kỹ thuật MAC-ELISA), phân lập vi rút rubella bằng nuôi cấy tế bào.

• Chẩn đoán xác định: phân lập được vi rút Rubella (+) hoặc xét nghiệm  ELISA (+).

• Bệnh rubeon hiện chưa có thuốc đặc hiệu để điều trị. Điều trị bệnh chủ yếu là nâng cao thể trạng và cho bệnh nhân nghỉ ngơi tĩnh dưỡng, tăng khả năng đề kháng của của cơ thể.

• Sử dụng các thuốc để điều trị triệu chứng của bệnh. Giảm tiểu cầu và viêm não không đe dọa tính mạng bệnh nhân thì chỉ cần điều trị triệu chứng. Cần điều trị các dị tật cho bệnh nhân nếu có. 

• Rubeon là một bệnh nhẹ nhưng bệnh rubeon bẩm sinh để lại những di chứng tồn tại vĩnh viễn và có tỷ lệ tử vong cao.