Xét nghiệm và chẩn đoán Bệnh Suy nút xoang bằng cách nào?

1. Điện tâm đồ

Điện tâm đồ 12 chuyển đạo:

• Nhịp chậm xoang là triệu chứng xuất hiện sớm nhất và thường gặp nhưng không đặc hiệu. Các đặc điểm của nhịp chậm xoang trong hội chứng suy nút xoang: nhịp chậm thường xuyên, đặc biệt là nhịp chậm nhỏ hơn 40 lúc thức, nhịp tim chậm và khi gắng sức không tăng tương xứng, nhịp xoang chậm kèm theo có triệu chứng.

• Nghỉ xoang hơn 3 giây, ngừng xoang.

• Nhịp chậm có thoát bộ nối.

• Block xoang nhĩ.

• Hội chứng tim nhanh - chậm: là nhịp xoang chậm xen kẽ với những rối loạn nhịp nhanh (cuồng nhĩ, rung nhĩ, nhịp nhanh nhĩ). Sau khi hết cơn nhịp nhanh thường là đoạn ngừng xoang dài.

• Sau khi sốc điện điều trị rung nhĩ, ngừng xoàng dài.

• Rung nhĩ với đáp ứng thất chậm nguyên nhân không do dùng thuốc.

• Không phải lúc nào cũng có các triệu chứng điện tâm đồ như trên. Thậm chí có những trường hợp những triệu chứng trên chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn, còn lại nhịp tim của bệnh nhân hoàn toàn bình thường. Chính vì vậy, để phát hiện các triệu chứng trên cần phải tiến hành ghi điện tâm đồ liên tục.

Phương pháp ghi điện tâm đồ liên tục:

• Holter điện tâm đồ là phương pháp ghi liên tục 3 chuyển đạo điện tim trong một khoảng thời gian dài, thường là 24 giờ hoặc hơn. Phương pháp này cho phép phát hiện các rối loạn nhịp tim gặp trong hội chứng suy nút xoang, nhịp tim nhanh nhất, nhịp tim chậm nhất, thời điểm xuất hiện nhịp nhanh, nhịp chậm, các rối loạn nhịp tim kèm theo, biến thiên nhịp tim trong ngày.  Đặc biệt, phương pháp này cho phép xác lập được mối liên quan giữa các rối loạn nhịp tim và triệu chứng trên lâm sàng.

• Máy ghi sự kiện (Event Recorder): không cần điện cực dán trên người, cho phép ghi 1 chuyển đạo. Người bệnh có thể đeo máy bên người hoặc bỏ máy vào túi. Nếu nghi ngờ xuất hiện rối loạn nhịp tim hoặc có triệu chứng, bệnh nhân đặt máy lên ngực trái và bấm nút. Máy sẽ ghi lại điện tâm đồ trong thời gian khoảng 1 phút. Phương pháp này chỉ có ở một số cơ sở chuyên khoa sâu.

• Máy ghi điện tâm đồ liên tục cấy dưới da (Implantable Loop Recorder): máy có kích thước nhỏ, có thể cấy dưới da vùng ngực trái. Máy này hoạt động bằng pin và có thể theo dõi trong vòng 3 năm. Bệnh nhân kích hoạt máy khi có triệu chứng, hoặc máy có thể tự kích hoạt để ghi lại điện tâm đồ khi bệnh nhân ngất. Máy này mới chỉ được áp dụng ở một số trung tâm tim mạch lớn.

2. Nghiệm pháp atropin

• Atropin tiêm tĩnh mạch liều 0,02 - 0,04mg/kg.

• Sau khi tiêm Atropin 30 phút, đánh giá nhịp tim.

• Ở bệnh nhân mắc hội chứng suy nút xoang, nghiệm pháp atropin dương tính với nhịp tim tăng dưới 20% so với trước tiêm atropin hoặc nhịp tim nhỏ hơn 90 chu kì/phút.

3. Nghiêm pháp gắng sức điện tâm đồ

• Nhịp tim không tăng tương xứng với gắng sức.

• Xuất hiện triệu chứng do tăng nhịp tim không đủ.

4. Thăm dò điện sinh lí tim

Đây là phương pháp có giá trị để chẩn đoán suy nút xoang. Phương pháp này giúp đánh giá chức năng nút xoang, phát hiện các rối loạn nhịp tim kèm theo, đánh giá chức năng nút nhĩ thất. Có suy nút xoang khi:

• Thời gian phục hồi nút xoang dài hơn 1500ms.

• Kéo dài thời gian dẫn truyền xoang nhĩ. Bình thường, thời gian dẫn truyền xoang nhĩ  nhỏ hơn 120ms.