Sỏi mật là gì? Nguyên nhân, triệu chứng-điều trị

Sỏi mật là sự tích tụ cứng của dịch tiêu hóa có thể hình thành trong túi mật. Sỏi mật có kích thước từ nhỏ như hạt cát đến lớn như quả bóng gôn. Một số người chỉ phát triển một sỏi mật, trong khi những người khác phát triển nhiều sỏi mật cùng một lúc. Những người gặp phải các triệu chứng do sỏi mật thường phải phẫu thuật cắt bỏ túi mật.

Sỏi mật là sự tích tụ cứng của dịch tiêu hóa có thể hình thành trong túi mật

Sỏi mật phổ biến ở các nước phát triển, ảnh hưởng đến khoảng 10% người trưởng thành và 20% người trên 65 tuổi. Chỉ 20% người được chẩn đoán mắc bệnh sỏi mật cần được điều trị.

• Sỏi mật cholesterol: Những viên sỏi mật màu vàng bao gồm chủ yếu là cholesterol không hòa tan, nhưng có thể chứa các thành phần khác.

• Sỏi mật sắc tố: Những viên sỏi hình thành khi mật chứa quá nhiều bilirubin có màu nâu sẫm hoặc đen.

• Mật chứa quá nhiều cholesterol: nếu gan bài tiết nhiều lượng cholesterol vượt mức mật có thể hòa tan, lượng cholesterol dư thừa có thể hình thành tinh thể và cuối cùng thành sỏi.

• Mật chứa quá nhiều bilirubin: gan tạo ra quá nhiều bilirubin, bao gồm xơ gan, nhiễm trùng đường mật và một số rối loạn về máu.

• Bilirubin dư thừa góp phần hình thành sỏi mật: Túi mật không rỗng đúng cách. Nếu túi mật không rỗng hoàn toàn hoặc không đủ thường xuyên, mật có thể trở nên rất cô đặc, góp phần hình thành sỏi mật.

• Sỏi mật thường không gây ra triệu chứng. Các triệu chứng chỉ xảy ra khi sỏi mật bị kẹt và chặn dòng chảy của mật qua hệ thống.

• Đau bụng trên, thường ở bên phải, ngay dưới xương sườn

• Đau ở vai phải hoặc lưng

• Đau bụng

• Nôn mửa

Các vấn đề tiêu hóa khác, bao gồm chứng khó tiêu, ợ nóng và đầy hơi

Đi khám bác sĩ hoặc đến bệnh viện nếu có dấu hiệu nhiễm trùng hoặc viêm nghiêm trọng:

• Đau bụng kéo dài vài giờ hoặc nghiêm trọng

• Sốt và ớn lạnh

• Vàng da hoặc mắt

• Xét nghiệm máu: kiểm tra các dấu hiệu nhiễm trùng hoặc tắc nghẽn và loại trừ các tình trạng khác.

• Siêu âm

• Chụp cắt lớp vi tính: Chụp X-quang chuyên biệt cho phép bác sĩ nhìn thấy bên trong cơ thể, bao gồm cả túi mật.

•  Chụp mật tụy cộng hưởng từ (MRCP): Xét nghiệm này sử dụng từ trường và các xung sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh bên trong cơ thể, bao gồm cả gan và túi mật.

• Cholescintigraphy (quét HIDA): Thử nghiệm này có thể kiểm tra xem túi mật co bóp chính xác hay không.

• Nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP)

• Siêu âm nội soi: Xét nghiệm này kết hợp siêu âm và nội soi để tìm sỏi mật có thể ở những nơi khó nhìn thấy bằng các hình ảnh khác, chẳng hạn như trong ống mật chủ khi nó đi qua tuyến tụy.

Sỏi mật thường không cần điều trị nếu bệnh nhân không xuất hiện các triệu chứng nghiêm trọng. Một số sỏi mật nhỏ có thể tự loại bỏ ra khỏi cơ thể.

• Cắt bỏ túi mật gồm có 2 phương pháp phẫu thuật: Mổ nội soi cắt bỏ túi mật và Mở cắt túi mật: Rạch những vết lớn hơn trên bụng để loại bỏ túi mật.

• Sử dụng thuốc: Chenodiol và ursodiol làm tan sỏi cholesterol