Nhiễm trùng ruột non do Giardia là gì? Nguyên nhân, triệu chứng-điều trị

Nhiễm trùng ruột non do Giardia là bệnh nhiễm trùng đường ruột do trùng roi Giardia lamblia gây nên. Bệnh xảy ra nhiều ở những vùng có điều kiện vệ sinh kém, trẻ em thường bị nhiễm bệnh nhiều hơn người lớn, những người bị suy giảm miễn dịch thường bị bệnh nặng và kéo dài.

Nguyên nhân gây bệnh là Giardia lamblia. Có nhiều yếu tố là nguyên nhân khiến người bệnh nhiễm Giardia như: 

• Tiếp xúc trong gần với người đang nhiễm Giardia mà không có khẩu trang hoặc găng tay. 

• Ăn các loại đồ ăn thức uống không đảm bảo về vệ sinh, ăn các đồ sống hoặc chưa được nấu chín kỹ, lúc này chưa loại bỏ hoàn toàn ký sinh trùng.

• Quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp an toàn, nhất là quan hệ qua đường hậu môn ở những người đồng giới.

​​​​​​​

Giardia lamblia ký sinh tại niêm mạc ruột, gây bệnh tại đường tiêu hóa. Ký sinh trùng có thể gây bệnh tại một số cơ quan khác như túi mật, gan,… Nhiễm trùng ruột non do Giardia có triệu chứng lâm sàng đa dạng, phong phú. Bệnh có thể là cấp tính, bán cấp hoặc mạn tính. Triệu chứng lâm sàng của bệnh khác nhau tùy từng người bệnh, số lượng ký sinh trùng bị nhiễm và đáp ứng miễn dịch của cơ thể.

• Nhiễm trùng không có triệu chứng: bệnh có thể xảy ra ở cả trẻ em và người lớn. Bệnh nhân thường không xuất hiện triệu chứng hoặc có những triệu chứng rất mơ hồ. Trẻ em mắc bệnh có thể giảm hấp thu, từ đó gây ảnh hưởng đến sự phát triển.

• Bệnh Giardia lamblia cấp tính: thời gian ủ bệnh khoảng 7 - 14 ngày, ở giai đoạn này người bệnh không có triệu chứng đặc biệt. Sau đó, người bệnh có các triệu chứng: tiêu chảy nhiều lần, phân thường có bọt, mùi hôi, có nhiều hạt mỡ, đau bụng âm ỉ hoặc thành cơn, cảm giác chướng bụng, buồn nôn, nôn, gầy sút cân,… Các triệu chứng sốt nhẹ, táo bón, nổi mề đay thường ít gặp. Triệu chứng của bệnh thường kéo dài một hoặc vài tuần sau đó hồi phục hoặc trở thành mạn tính.

• Bệnh Giardia lambia mạn tính: bệnh nhân có thể có các triệu chứng như đi ngoài phân nát, có nhiều đợt, số lượng phân ít, có nhiều hạt mỡ. Người bệnh thường giảm hấp thu, trẻ em thường kém phát triển, gầy sút cân. Bệnh nhân có thể có triệu chứng đau bụng, đầy bụng,ợ hơi,  chán ăn,… Các triệu chứng này có thể biến mất sau một vài tháng. Hậu quả dẫn đến bệnh nhân sụt cân, suy kiệt, giảm dung nạp đường lactose,  rối loạn điện giải.

• Bệnh Giardia tại một số cơ quan khác: Giardia lamblia có thể gây tổn thương ống mật dẫn đến viêm viêm túi mật, đường mật, viêm gan, làm suy giảm chức năng tụy ngoại tiết (giảm tiết trypsin và lipase).

​​​​​​​

Chẩn đoán nhiễm trùng ruột do Giardia dựa vào các xét nghiệm: 

• Xuất hiện ký sinh trùng khi soi phân hoặc dịch hút tá tràng. Sau đó cần làm xét nghiệm thêm 3 lần nữa để khẳng định chắc chắn cơ thể đang nhiễm Giardia. 

• Dùng phương pháp ELISA để tìm xem cơ thể có kháng thể hay không. 

• Chụp X-quang vùng ruột non cho bệnh nhân.

​​​​​​​

​​​​​​​

Biện pháp điều trị bao gồm dùng thuốc điều trị diệt ký sinh trùng và áp dụng một số biện pháp điều trị hỗ trợ khác:

• Thuốc diệt ký sinh trùng: được sử dụng cho phần lớn các trường hợp bệnh do Giardia lamblia. Cần cân nhắc trong trường hợp trường hợp bệnh nhẹ hoặc phụ nữ mang thai và cho con bú. Thuốc thường được sử dụng là tinidazole liều 2g/ngày với người lớn, 50 mg/kg/ngày với trẻ trên 3 tuổi. Nitazoxanide liều 500mg/lần, dùng 2 lần/ngày với người lớn và trẻ trên 12 tuổi, 200mg/lần x 2 lần/ngày với trẻ từ 4 đến 11 tuổi, 100mg/lần x 2 lần/ngày với trẻ 1-3 tuổi. Thời gian điều trị thường là 01 ngày với tinidazole và 3 ngày đối với nitazoxanide.

• Các thuốc thay thế khác như metronidazol (liều 500mg/lần x 2 lần/ngày hoặc 250mg/lần x 3 lần/ngày với với người lớn, trẻ nhỏ 15 mg/kg chia 3 lần/ngày, thời gian điều trị là 5 - 7 ngày). Albendazole (người lớn liều 400mg/ngày x 5 ngày, trẻ nhỏ liều 10 - 15mg/kg/ngày x 5 ngày). Mebendazole (liều 200mg/lần x 3 lần/ngày trong 5 ngày), Paromomycin (liều 10 mg/kg uống x 3 lần mỗi ngày trong vòng 5 đến 10 ngày),…

• Điều trị hỗ trợ khác: bổ sung vitamin, thay đổi chế độ ăn, tăng cường dinh dưỡng, điều chỉnh rối loạn nước và điện giải nếu có,…

​​​​​​​

​​​​​​​