Suy thận mạn là gì? Nguyên nhân, triệu chứng-điều trị

Bệnh thận mạn tính hay còn gọi là suy thận mạn tính liên quan đến việc thận mất dần chức năng. Khi thận không hoạt động tốt trong thời gian dài hơn 3 tháng, thì tình trạng đó là bệnh thận mạn tính. Thận lọc chất thải và chất lỏng dư thừa từ máu, sau đó được loại bỏ trong nước tiểu. Bệnh thận mạn tính tiến triển có thể gây ra mức độ nguy hiểm của chất lỏng, chất điện giải và chất thải tích tụ trong cơ thể.

Thận không hoạt động tốt trong thời gian dài hơn 3 tháng - đó là bệnh thận mạn tính

Trong giai đoạn đầu của bệnh thận mạn tính, có thể có một vài dấu hiệu hoặc triệu chứng. Bệnh nhân có thể không nhận ra mình bị bệnh thận cho đến khi tình trạng bệnh tiến triển nặng.

Điều trị bệnh thận mạn tính tập trung vào việc làm chậm quá trình tổn thương thận, thường bằng cách kiểm soát nguyên nhân. Tuy nhiên, ngay cả việc kiểm soát nguyên nhân cũng không thể ngăn tổn thương thận tiến triển. Bệnh thận mạn tính có thể tiến triển thành suy thận giai đoạn cuối, gây tử vong nếu không được lọc nhân tạo (lọc máu) hoặc ghép thận.

Bệnh tiểu đường (typ 1 và 2) và huyết áp cao là thủ phạm phổ biến nhất. Nồng độ đường huyết cao theo thời gian có thể gây hại cho thận. Và huyết áp cao tạo ra sự hao mòn trên các mạch máu bao gồm cả những mạch máu đi đến thận.

Các điều kiện khác bao gồm:

• Bệnh hệ thống miễn dịch (viêm thận lupus)

• Các bệnh do virus kéo dài, chẳng hạn như HIV và AIDS, viêm gan B và viêm gan C

• Viêm bể thận, nhiễm trùng đường tiết niệu trong thận, có thể dẫn đến sẹo khi vết nhiễm trùng lành lại. Nó có thể dẫn đến tổn thương thận nếu nó xảy ra nhiều lần.

• Viêm trong các bộ lọc nhỏ (tiểu cầu thận) trong thận. Ví dụ, điều này có thể xảy ra sau khi bị nhiễm trùng liên cầu khuẩn.

• Khiếm khuyết bẩm sinh có thể chặn đường tiết niệu hoặc ảnh hưởng đến thận. Ví dụ, một trong những loại phổ biến nhất” liên quan đến một loại van giữa bàng quang và niệu đạo.

Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh thận mạn tính phát triển theo thời gian nếu tổn thương thận tiến triển chậm.

• Buồn nôn, nôn mửa

• Ăn không ngon

• Mệt mỏi và suy nhược

• Ngủ ít, khó ngủ hoặc mất ngủ

• Đi tiểu nhiều hay ít

• Suy giảm tinh thần

• Chuột rút cơ bắp

• Sưng bàn chân và mắt cá chân

• Da ngứa khô

• Tăng huyết áp khó kiểm soát

• Nếu có chất lỏng tích tụ trong phổi, bệnh nhân cảm thấy khó thở

• Nếu chất lỏng tích tụ xung quanh màng tim, bệnh nhân sẽ cảm thấy đau ngực

Các dấu hiệu có thể không đặc hiệu. Bởi vì thận có thể bù đắp cho chức năng bị mất, bệnh nhân có thể không phát triển các dấu hiệu và triệu chứng cho đến khi tổn thương không thể hồi phục xảy ra.

• Các đối tượng có nguy cơ cao cần được làm xét nghiệm tầm soát định kỳ hằng năm và tích cực điều trị sớm tránh bệnh thận tiến triển đến giai đoạn cuối.

  Thăm khám thường xuyên ở các đối tượng có nguy cơ cao để phát hiện bệnh sớm nhất

  Kiểm soát tốt các bệnh lý nội khoa như tăng huyết áp, đái tháo đường có ý nghĩa quan trọng trong việc phòng ngừa suy thận mạn. Các biện pháp khác có thể giúp ngăn ngừa suy thận mạn tính bao gồm:

• Kiểm tra sức khỏe thường xuyên, bao gồm đánh giá chức năng thận ở những người có nguy cơ cao

• Giảm cân

• Tập thể dục thường xuyên, có thể giúp điều chỉnh huyết áp và lượng đường trong máu

• Chế độ ăn uống lành mạnh

• Ngừng hút thuốc

• Uống ít rượu

• Uống tất cả các loại thuốc theo toa theo chỉ dẫn

• Tránh một số loại thuốc giảm đau không kê đơn như aspirin hoặc ibuprofen.

Bệnh thận mạn tính gồm năm giai đoạn. Các giai đoạn dựa trên kết quả xét nghiệm eGFR và thận hoạt động tốt như thế nào để lọc chất thải và chất lỏng dư thừa ra khỏi máu. Khi các giai đoạn tăng lên, bệnh thận trở nên tồi tệ hơn và thận hoạt động kém hiệu quả hơn.

Bệnh thận mạn tính gồm năm giai đoạn được phân chia theo eGFR

1. Giai đoạn 1

Bệnh thận mạn tính giai đoạn 1 có nghĩa là eGFR bình thường từ 90 trở lên và thận bị tổn thương nhẹ. Thận vẫn hoạt động tốt, vì vậy có thể không có bất kỳ triệu chứng nào. Và có thể có các dấu hiệu tổn thương thận khác, chẳng hạn như protein trong nước tiểu.

2. Giai đoạn 2

Bệnh thận mạn tính giai đoạn 2 có nghĩa là eGFR giảm xuống từ 60 đến 89 và bị tổn thương nhẹ ở thận. Hầu hết thời gian, thận vẫn hoạt động tốt, vì vậy có thể không có bất kỳ triệu chứng nào. Có thể có các dấu hiệu tổn thương thận khác, chẳng hạn như protein trong nước tiểu hoặc tổn thương thực thể.

3. Giai đoạn 3

Bệnh thận mạn tính giai đoạn 3 có nghĩa là eGFR trong khoảng từ 30 đến 59 và tổn thương thận từ nhẹ đến trung bình. Thận không hoạt động tốt như bình thường để lọc chất thải và chất lỏng dư thừa ra khỏi máu. Chất thải này có thể tích tụ trong cơ thể và bắt đầu gây ra các vấn đề sức khỏe khác, chẳng hạn như huyết áp cao và bệnh về xương. Bệnh nhân có thể bắt đầu có các triệu chứng, chẳng hạn như cảm thấy yếu và mệt mỏi hoặc sưng ở tay hoặc chân.

4. Giai đoạn 4

Bệnh thận mạn tính giai đoạn 4 có nghĩa là eGFR từ 15 đến 29 và tổn thương thận từ trung bình đến nặng. Thận không hoạt động tốt như bình thường để lọc chất thải ra khỏi máu. Chất thải này có thể tích tụ trong cơ thể bạn và gây ra các vấn đề sức khỏe khác, chẳng hạn như huyết áp cao, bệnh xương và bệnh tim. Bệnh nhân có thể sẽ có các triệu chứng như sưng bàn tay và bàn chân và đau ở lưng dưới.

Đây là giai đoạn cuối cùng trước khi suy thận. Điều quan trọng là phải thăm khám thường xuyên để thực hiện các bước làm chậm quá trình tổn thương thận và lên kế hoạch trước cho các phương pháp điều trị suy thận khả thi.

5. Giai đoạn 5

Bệnh thận mạn tính giai đoạn 5 có nghĩa là eGFR dưới 15 và thận bị tổn thương nghiêm trọng. Thận sắp bị hỏng hoặc đã bị hỏng (ngừng hoạt động). Bởi vì thận đã ngừng hoạt động để lọc chất thải ra khỏi máu, các chất thải tích tụ trong cơ thể, điều này có thể khiến bệnh nhân bị bệnh nặng và gây ra các vấn đề sức khỏe khác. Khi thận bị hỏng, các lựa chọn điều trị để sống sót bao gồm lọc máu hoặc ghép thận.