Xét nghiệm và chẩn đoán Bệnh Thiếu máu thiếu sắt bằng cách nào?

1. Xét nghiệm

• Xét nghiệm xác định tính chất và mức độ thiếu máu: hồng cầu nhược sắc, nhỏ, số lượng hồng cầu, tỷ lệ hematocrit và lượng huyết sắc tố giảm.

• Xét nghiệm đánh giá mức độ thiếu sắt: ferritin giảm, sắt huyết thanh giảm, transferrin tăng, độ bão hòa transferrin giảm, khả năng gắn sắt toàn thể tăng.

• Một số xét nghiệm tìm nguyên nhân: soi đại tràng, soi dạ dày, tìm ký sinh trùng đường ruột (trứng giun móc trong phân), siêu âm ổ bụng,…

2. Chẩn đoán xác định

Để chẩn đoán xác định thiếu máu thiếu sắt, cần dựa vào:

• Triệu chứng lâm sàng.

• Xét nghiệm: tổng phân tích tế bào máu cho kết quả thiếu máu hồng cầu nhỏ nhược sắc. Kết quả sinh hóa máu cho thấy nồng độ Ferritin dưới 30ng/mL và/hoặc độ bão hòa transferrin dưới 30%.

Chẩn đoán thiếu máu thiếu sắt dựa vào triệu chứng và các xét nghiệm máu

3. Chẩn đoán nguyên nhân

Dựa vào thăm khám và các xét nghiệm để chẩn đoán nguyên gây thiếu máu thiếu sắt là do mất sắt, giảm cung cấp sắt, do mất máu hay do các nguyên nhân phối hợp.

4. Chẩn đoán phân biệt

4.1. Thalassemia

Bệnh nhân có biểu hiện thiếu máu từ bé, trong gia đình có thể có người bị bệnh thalassemia. Bệnh nhân thường có triệu chứng hoàng đảm, gan to, lách to.

Xét nghiệm: 

• Sắt huyết thanh bình thường hoặc tăng

• Ferritin có thể bình thường, phần lớn là tăng và ngày càng tăng

• Độ bão hòa transferrin tăng hoặc bình thường 

• Transferrin bình thường hoặc giảm

• Khả năng gắn sắt toàn phần bình thường

• Bilirubin gián tiếp thường tăng

• Có thành phần huyết sắc tố bất thường

4.2. Thiếu máu trong viêm mạn tính

• Triệu chứng lâm sàng: có tình trạng viêm mạn tính như viêm đa khớp dạng thấp, lao, lupus…

• Xét nghiệm: sắt huyết thanh giảm, độ bão hòa transferrin bình thường hoặc giảm, ferritin tăng, transferrin bình thường, khả năng gắn sắt toàn phần tăng, protein phản ứng (CRP) tăng, tốc độ máu lắng tăng.

4.3. Thiếu máu trong suy dinh dưỡng

• Triệu chứng lâm sàng: chậm phát triển thể chất (đối với trẻ em), thể trạng gầy, yếu. Có nguyên nhân dẫn đến suy dinh dưỡng như nhịn ăn trong thời gian dài.

• Xét nghiệm: protein huyết thanh giảm, thiếu máu hồng cầu nhỏ.