Biện pháp trị Tăng canxi máu và phác đồ điều trị Bệnh Tăng canxi máu là gì?

1. Phục hồi thể tích tuần hoàn

Truyền dung dịch NaCl 0,9% ngay từ đầu cho những trường hợp tăng canxi máu nặng, những bệnh nhân này thường có giảm khối lượng tuần hoàn. Mục đích của truyền dịch là để phục hồi mức lọc cầu thận về bình thường. Tốc độ truyền ban đầu có thể tới 300- 500ml/giờ. Khi thể tích tuần hoàn đã được hồi phục một phần thì giảm tốc độ truyền. Phải truyền được ít nhất 3-4 lít dịch trong ngày đầu tiên, những ngày sau giảm dần lượng dịch truyền.

Truyền dịch cho bệnh nhân tăng canxi máu

2. Lợi tiểu muối

Sau khi phục hồi thể tích tuần hoàn, truyền dung dịch NaCl 0,9% với tốc độ 100-200 ml/giờ. Tiêm tĩnh mạch Furosemid liều 20-40 mg mỗi 2 giờ. Không dùng lợi tiểu thiazid cho bệnh nhân vì thuốc làm giảm thải canxi. Cần theo dõi những dấu hiệu của suy tim để đề phòng suy tim tiến triển. Theo dõi canxi, magie, điện giải đồ mỗi 6-12 giờ, bảo đảm đủ magie và kali.

3. Thuốc ức chế tiêu xương

• Pamidronate là một thuốc thuộc nhóm bisphosphonate có tác dụng ức chế quá trình hủy xương. Sử dụng liều đơn 60mg + 500ml NaCl 0,9% hoặc Dextrose 5% truyền trong 2-4 giờ. Trường hợp bệnh nhân tăng canxi máu nặng (> 13,5 mg/dl) dùng liều 90 mg + 1000ml dịch đẳng trương truyền trong 2-4 giờ. Có thể gặp tình trạng hạ canxi máu, có thể kéo dài vài tuần hoặc lâu hơn. Điều trị có thể nhắc lại nếu tái diễn tăng canxi máu. Tác dụng không mong muốn bao gồm: hạ canxi, hạ magie, hạ phosphat, sốt nhẹ thoáng qua.

• Zoledronic là thuốc thuộc nhóm bisphosphonate, được chỉ định trong trường hợp tăng canxi máu ở người có bệnh ác tính. Liều đơn: 4mg + 100ml dung dịch Nacl 0,9% hoặc Dextrose 5% truyền tối thiểu trong 15 phút. Nếu điều trị nhắc lại, thời gian điều trị không được dưới 7 ngày.

• Trong thời gian điều trị bằng bisphosphonate, bệnh nhân có thể có suy giảm chức năng thận do sự kết tủa bisphosphonate canxi. Trước khi sử dụng bisphosphonate, phải tiến hành bồi phụ nước. Chống chỉ định sử dụng các thuốc này cho những bệnh nhân thiểu năng chức năng thận.

• Calcitonin: có tác dụng ức chế sự tiêu xương, tăng thải canxi ở thận. Hạ canxi máu có thể xảy ra do tác dụng của thuốc sau vài ngày dùng thuốc. Tác dụng của calcitonin kém hơn so với các thuốc ức chế tiêu xương khác. Nhưng  thuốc an toàn cho bệnh nhân suy thận, không gây ngộ độc nặng, có thể có tác dụng giảm đau ở những bệnh nhân có di căn cơ. Trong điều trị tăng canxi máu nặng, nên sử dụng thuốc sớm để có đáp ứng nhanh. Sử dụng calcitonin kết hợp với bisphosphonat mang lại tác dụng kéo dài. Tác dụng không mong muốn của thuốc gồm buồn nôn, đỏ bừng mặt, hiếm gặp phản ứng dị ứng.

4. Glucocorticoid

Glucocorticoid có tác dụng làm giảm canxi máu bởi ức chế giải phóng cytokine, ức chế hấp thu canxi ở ruột, tăng thải canxi qua nước tiểu và ảnh hưởng trực tiếp lên một số tế bào khối u.

Glucocorticoid được chỉ định cho bệnh nhân tăng canxi máu do các bệnh máu ác tính, u tủy, ung thư hạch và nhiễm độc vitamin D. 

Sử dụng prednisolon uống liều bắt đầu là 20-50mg/ngày. Canxi huyết tương giảm sau khi dùng thuốc 5 - 10 ngày.. Khi nồng độ canxi huyết tương đã ổn định, giảm dần liều dùng của thuốc tới liều tối thiểu để kiểm soát tăng canxi máu và hạn chế ngộ độc do lạm dụng.

5. Phosphat uống

• Tác dụng: tăng chuyển canxi vào xương và tổ chức mềm, ức chế hấp thu canxi.

• Nếu nồng độ phospho < 3mg/dl và chức năng thận bình thường, có thể sử dụng phosphat uống đơn thuần để tối thiểu nguy cơ canxi hóa tổ chức mềm. Sử dụng phosphat liều 0,5 -1,0 mg/lần, uống ngày 2-3 lần.

• Thường xuyên theo dõi phospho, canxi, creatinin máu, giảm liều khi nồng độ phospho trên 4,5 mg/dl hoặc các phức hợp canxi và phospho > 60 mg/dl.

• Tác dụng không mong muốn: nôn, tiêu chảy, canxi hóa tổ chức mềm.

Tác dụng không mong muốn của thuốc là nôn, tiêu chảy

6. Thẩm phân

Trong điều trị tăng canxi máu, lọc máu và lọc màng bụng mang lại hiệu quả. Phương pháp này được sử dụng cho bệnh nhân suy tim cấp hoặc bệnh nhân suy thận không thể dung nạp được nước.