Thiên đầu thống là gì? Nguyên nhân, triệu chứng-điều trị

Bệnh thiên đầu thống hay bệnh glocom là một bệnh lý xảy ra khi nhãn áp tăng cao dẫn đến thoái hóa thần kinh thị giác. Nếu không được phát hiện và điều trị, thị lực của bệnh nhân sẽ bị suy giảm và có thể dẫn tới mù lòa.

Bệnh thiên đầu thống được chia thành 2 dạng chính:

• Glocom góc đóng: thường xảy ra ở những người tuổi trung niên, người cao tuổi. Triệu chứng của bệnh thường xuất hiện đột ngột và dữ dội như: đau mắt, nhức đầu dữ dội, mỏi mắt, mắt đỏ và mờ đi. Ngoài ra, bệnh nhân có thể có triệu chứng buồn nôn, nôn. 

• Glocom góc mở: ở giai đoạn sớm triệu chứng của bệnh không rõ ràng nên khó phát hiện. Đến khi triệu chứng rõ ràng, bệnh đã trở nặng và dây thần kinh thị giác đã tổn thương nặng nề, bệnh nhân có thể mất thị lực một phần hoặc hoàn toàn. 

Bệnh có thể xảy ra không có nguyên nhân cụ thể, trong đó tăng nhãn áp là yếu tố quan trọng nhất gây ra bệnh.

Thông thường, thủy dịch trong mắt được chảy qua hệ thống kênh dẫn lưu. Ở bệnh nhân thiên đầu thống, tắc nghẽn hệ thống dẫn lưu làm lượng thủy dịch tăng lên, từ đó làm tăng áp lực bên trong mắt và dẫn đến dây thần kinh thị giác bị chèn ép và tổn thương.

Bệnh thường khởi phát đột ngột. Bệnh thường xuất hiện vào buổi chiều tối, lúc bệnh nhân có cảm xúc mạnh hoặc đọc sách. Một số triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân thiên đầu thống gồm:

• Đau nhức mắt dữ dội, đau có thể lan ra nửa đầu cùng phía.

• Mắt bị căng, tức.

• Nhìn mờ, tầm nhìn bị thu hẹp, có thể thấy màn sương trước mắt.

• Chảy nước mắt, mắt đỏ.

• Giác mạc bị phù, mờ đục.

• Đau đầu âm ỉ, nhức nhối.

• Nôn, buồn nôn, chán ăn.

• Sợ ánh sáng và tiếng động.

​​​​​​​

Để chẩn đoán bệnh thiên đầu thống, bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân làm một số xét nghiệm sau:

• Soi đáy mắt.

• Chụp cắt lớp (CT).

• Đo nhãn áp.

• Đo thị lực.

• Đo bề dày giác mạc.

• Kiểm tra góc mống mắt và giác mạc.

• Kiểm tra mắt bằng kính hiển vi.

• Kiểm tra trường thị giác.

Việc điều trị thiên đầu thống hiện nay gặp nhiều khó khăn do nguyên nhân gây bệnh chưa được xác định chính xác . Kiểm soát các yếu tố nguy cơ giúp làm chậm tiến triển của bệnh và giảm nguy cơ mắc bệnh. Nếu được phát hiện và điều trị sớm bằng phương pháp phù hợp sẽ khắc phục được tình trạng dây thần kinh thị giác bị tổn thương, giúp giữ thị lực và giảm đau đớn cho bệnh nhân. Bác sĩ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp cho bệnh nhân dựa trên tình trạng bệnh:

• Điều trị bằng thuốc: thuốc được chỉ định chủ yếu là thuốc điều trị tăng nhãn áp. Một số thuốc phổ biến trên thị trường hiện nay gồm timolol 0,25 - 0.5%, pilocarpine 1 - 2%, travatan 0.004%, glycerol,… Thuốc có thể giúp phục hồi một phần thị lực nhưng cũng có thể gây ra nhiều tác dụng không mong muốn. Vì vậy bệnh nhân tuyệt đối không được tự ý sử dụng mà cần sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.

• Điều trị bằng laser: sử dụng tia laser để phá hủy thể mi để giảm sản xuất thủy dịch hoặc khơi thông các ống dẫn lưu thủy dịch bị tắc nghẽn. Điều trị bằng laser không thay thế hoàn toàn việc dùng thuốc nhỏ mắt nhưng có tác dụng hỗ trợ hạ nhãn áp hiệu quả hơn. Kết quả của phương pháp điều trị này có thể kéo dài hàng năm nhưng đa số bệnh nhân thiên đầu thống cần tiến hành laser nhiều lần.

• Phẫu thuật: là phương pháp có tác dụng hạ nhãn áp nhanh chóng. Có nhiều phương thức phẫu thuật cho bệnh nhân mắc thiên đầu thống như cắt bè củng – giác mạc, cấy ống dẫn thủy dịch,… Bác sĩ nhãn khoa sẽ chỉ định phương pháp phẫu thuật phù hợp với bệnh nhân tùy thuộc vào dạng bệnh và mức độ nghiêm trọng. Đây là phương pháp giúp khắc phục tạm thời tình trạng bệnh, làm giảm triệu chứng của bệnh và duy trì thị lực. Tuy vậy bệnh hoàn toàn có thể tái phát. Do đó sau phẫu thuật, bệnh nhân vẫn phải thường xuyên theo dõi và đến các cơ sở y tế để được thăm khám định kỳ.

​​​​​​​