Tăng nhãn áp là gì? Nguyên nhân, triệu chứng-điều trị

Bệnh tăng nhãn áp là một nhóm các bệnh về mắt gây tổn thương thần kinh thị giác. Dây thần kinh thị giác gửi thông tin hình ảnh từ mắt đến não bộ và rất quan trọng để có thị lực tốt. Tổn thương dây thần kinh thị giác thường liên quan đến áp suất cao trong mắt. Nhưng bệnh tăng nhãn áp có thể xảy ra ngay cả với nhãn áp bình thường. Bệnh tăng nhãn áp có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến hơn ở người lớn tuổi. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mù cho những người trên 60 tuổi. Nhiều dạng bệnh tăng nhãn áp không có dấu hiệu cảnh báo, bệnh diễn ra từ từ đến mức có thể không nhận thấy sự thay đổi về thị lực cho đến khi tình trạng bệnh ở giai đoạn sau. Điều quan trọng là phải khám mắt thường xuyên bao gồm đo nhãn áp. Nếu bệnh tăng nhãn áp được phát hiện sớm, tình trạng mất thị lực có thể được làm chậm lại hoặc ngăn ngừa

Bệnh tăng nhãn áp phát triển khi dây thần kinh thị giác bị tổn thương. Khi dây thần kinh này dần dần suy giảm, các điểm mù sẽ hình thành trong tầm nhìn.

Nhãn áp tăng cao xảy ra do sự tích tụ chất lỏng chảy khắp bên trong mắt. Chất lỏng này còn được gọi là thủy dịch. Nó thường chảy qua một mô nằm ở góc mà mống mắt và giác mạc gặp nhau. Mô này còn được gọi là mạng lưới trabecular. Giác mạc rất quan trọng đối với tầm nhìn vì nó cho phép ánh sáng đi vào mắt. Khi mắt tạo ra quá nhiều chất lỏng hoặc hệ thống thoát nước không hoạt động bình thường, nhãn áp có thể tăng lên.

1. Tăng nhãn áp góc mở

Đây là hình thức phổ biến nhất của bệnh tăng nhãn áp. Góc thoát nước được hình thành bởi mống mắt và giác mạc vẫn mở. Nhưng các bộ phận khác của hệ thống thoát nước không thoát nước đúng cách. Điều này có thể dẫn đến nhãn áp tăng chậm, dần dần.

2. Tăng nhãn áp góc đóng

Dạng tăng nhãn áp này xảy ra khi mống mắt phình ra. Mống mắt phồng lên chặn một phần hoặc hoàn toàn góc thoát nước. Kết quả là chất lỏng không thể lưu thông qua mắt và áp lực tăng lên. Bệnh tăng nhãn áp góc đóng có thể xảy ra đột ngột hoặc dần dần.

3. Bệnh tăng nhãn áp căng thẳng bình thường

Dây thần kinh thị giác có thể nhạy cảm hoặc có ít máu hơn. Lưu lượng máu hạn chế này có thể do sự tích tụ mỡ trong động mạch hoặc các tình trạng khác làm tổn thương tuần hoàn. Sự tích tụ mỡ trong động mạch còn được gọi là xơ vữa động mạch.

4. Bệnh tăng nhãn áp ở trẻ em

Một đứa trẻ có thể được sinh ra với bệnh tăng nhãn áp hoặc phát triển bệnh trong vài năm đầu đời. Hệ thống thoát nước bị chặn, chấn thương hoặc tình trạng bệnh lý tiềm ẩn có thể gây tổn thương dây thần kinh thị giác.

5. Tăng nhãn áp sắc tố

Trong bệnh tăng nhãn áp sắc tố, các hạt sắc tố nhỏ bong ra khỏi mống mắt và chặn hoặc làm chậm quá trình thoát dịch từ mắt. Các hoạt động như chạy bộ đôi khi khuấy động các hạt sắc tố. Điều đó dẫn đến sự lắng đọng các hạt sắc tố trên mô nằm ở góc mà mống mắt và giác mạc gặp nhau. Các hạt lắng đọng gây ra sự gia tăng áp suất. Bệnh tăng nhãn áp có xu hướng di truyền trong gia đình.

Các triệu chứng của bệnh tăng nhãn áp phụ thuộc vào loại và giai đoạn bệnh.

1. Tăng nhãn áp góc mở

• Không có triệu chứng trong giai đoạn đầu

• Dần dần, những điểm mù loang lổ trong tầm nhìn bên. Tầm nhìn bên còn được gọi là tầm nhìn ngoại vi

• Trong các giai đoạn sau, khó nhìn thấy mọi thứ trong tầm nhìn trung tâm

2. Tăng nhãn áp góc đóng cấp tính

• Nhức đầu dữ dội

• Đau mắt dữ dội

•  Buồn nôn hoặc nôn mửa

• Mờ mắt

• Mắt nhìn có ánh hào quang hoặc vòng màu xung quanh đèn

• Đỏ mắt

• Bệnh tăng nhãn áp căng thẳng bình thường

• Không có triệu chứng trong giai đoạn đầu

• Dần dần, mờ mắt

Bệnh nhân bị tăng nhãn áp góc đóng cấp tính sẽ cảm thấy đau đầu dữ dội

• Trong các giai đoạn sau, mất thị lực bên

3. Bệnh tăng nhãn áp ở trẻ em

• Mắt mờ (trẻ sơ sinh)

• Tăng chớp mắt (trẻ sơ sinh)

• Có nước mắt ngay cả khi trẻ không khóc (trẻ sơ sinh)

• Mờ mắt

• Cận thị trở nên tồi tệ hơn

• Đau đầu

4. Tăng nhãn áp sắc tố

• Mắt nhìn có ánh hào quang hoặc vòng màu xung quanh đèn

• Mờ mắt khi tập thể dục

• Mất dần tầm nhìn bên.

Bệnh nhân cảm thấy nhìn mờ dần khi mắc bệnh tăng nhãn áp

Các bước này có thể giúp phát hiện và quản lý bệnh tăng nhãn áp ở giai đoạn đầu. Điều đó có thể giúp ngăn ngừa mất thị lực hoặc làm chậm tiến trình của bệnh.

• Đi khám mắt thường xuyên: Khám mắt toàn diện thường xuyên có thể giúp phát hiện bệnh tăng nhãn áp ở giai đoạn đầu, trước khi tổn thương nghiêm trọng xảy ra.

Khám mắt thường xuyên giúp phát hiện bệnh tăng nhãn áp ở giai đoạn đầu

• Bệnh tăng nhãn áp có xu hướng di truyền trong gia đình. Nếu có nguy cơ cao hơn, có thể cần kiểm tra thường xuyên hơn.

• Đeo kính bảo vệ mắt: Chấn thương mắt nghiêm trọng có thể dẫn đến bệnh tăng nhãn áp. Đeo kính bảo vệ mắt khi sử dụng dụng cụ điện hoặc chơi thể thao.

• Nhỏ mắt thường xuyên: Thuốc nhỏ mắt tăng nhãn áp có thể làm giảm đáng kể nguy cơ nhãn áp cao sẽ tiến triển thành bệnh tăng nhãn áp. Sử dụng thuốc nhỏ mắt theo khuyến cáo của bác sĩ ngay cả khi không có triệu chứng.

Bệnh tăng nhãn áp có thể làm hỏng thị lực trước khi nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào. Vì vậy, hãy lưu ý các yếu tố nguy cơ sau:

• Áp lực bên trong mắt cao, còn được gọi là nhãn áp

• Tuổi trên 55

• Là người da đen, châu Á hoặc Tây Ban Nha

• Tiền sử gia đình mắc bệnh tăng nhãn áp

• Một số tình trạng bệnh như bệnh tiểu đường, chứng đau nửa đầu, huyết áp cao và bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm

• Giác mạc mỏng ở trung tâm

• Cận thị cực độ hoặc viễn thị

• Chấn thương mắt hoặc một số loại phẫu thuật mắt

• Dùng thuốc corticosteroid, đặc biệt là thuốc nhỏ mắt trong thời gian dài

• Một số người có góc thoát nước hẹp, khiến họ có nguy cơ mắc bệnh tăng nhãn áp góc đóng.