Biện pháp trị Tràn dịch màng phổi và phác đồ điều trị Bệnh Tràn dịch màng phổi là gì?

1. Nguyên tắc điều trị

• Điều trị tràn dịch màng phổi dựa trên tình trạng cơ bản và liệu tràn dịch có gây ra các triệu chứng hô hấp nghiêm trọng như thở gấp hoặc khó thở hay không.

• Thuốc lợi tiểu và các loại thuốc điều trị suy tim khác được sử dụng để điều trị tràn dịch màng phổi do suy tim sung huyết hoặc các nguyên nhân y tế khác. Tràn dịch ác tính cũng có thể cần điều trị bằng hóa trị, xạ trị hoặc truyền thuốc trong ngực.

• Tràn dịch màng phổi gây ra các triệu chứng hô hấp có thể được dẫn lưu bằng phương pháp chọc dò màng phổi trị liệu hoặc qua một ống lồng ngực (gọi là phẫu thuật lồng ngực bằng ống).

• Đối với những bệnh nhân bị tràn dịch màng phổi không kiểm soát được hoặc tái phát do bệnh ác tính mặc dù đã dẫn lưu, chất gây xơ hóa (một loại thuốc cố ý gây sẹo) đôi khi có thể được đưa vào khoang màng phổi thông qua ống dẫn lưu màng phổi để tạo ra xơ hóa (mô xơ quá mức) của màng phổi (xơ cứng màng phổi).

• Xơ cứng màng phổi được thực hiện với các chất xơ hóa (như bột talc, doxycycline và tetracycline) có 50% thành công trong việc ngăn ngừa tái phát tràn dịch màng phổi.

• Việc điều trị và kết quả sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây tràn dịch màng phổi.

2. Điều trị nội khoa

2.1. Điều trị tràn dịch màng phổi dịch thấm

Chọc tháo chất lỏng ra khỏi khoang ngực bằng kim hoặc bằng cách đưa một ống nhỏ vào ngực trong trường hợp tràn dịch màng phổi gây khó thở nặng.

Thủ thuật này có thể lặp lại nhiều lần nếu chất lỏng tích tụ trở lại.

2.2. Điều trị tràn dịch màng phổi dịch tiết

Tràn dịch màng phổi có kèm theo suy hô hấp cần điều trị triệu chứng bằng các biện pháp sau

• Thở oxy

• Chọc tháo chất lỏng ra khỏi khoang ngực chia làm nhiều lần

• Phục hồi chức năng hô hấp sớm nhất có thể

• Đối với một số trường hợp, tràn dịch màng phổi nhiều, tái phát nhanh do ung thư cần gây dính màng phổi bằng bột talc, povidon iod…lưu ý không gây dính màng phổi khi tràn dịch mà phổi không nở được hoàn toàn (xẹp phổi) hay có kèm theo tràn dịch màng ngoài tim

Chọc dịch màng phổi là thủ thuật quan trọng cần kết hợp với các biện pháp khác để xác định chẩn đoán, đồng thời nếu lượng dịch nhiều cần hỗ trợ cải thiện các triệu chứng khó thở.

Tùy theo lượng dịch ước nhiều hay ít để có biện pháp chọc hút phù hợp, tránh các biến chứng do chọc gây ra.

2.3. Dẫn lưu màng phổi

Trong trường hợp viêm mủ màng phổi, bệnh nhân sẽ được thực hiện một tiểu phẫu nhỏ gọi là dẫn lưu màng phổi để đặt một ống dẫn lưu bằng nhựa xuyên qua da vào khoang màng phổi để dẫn lưu mủ ra ngoài dần dần

2.4. Điều trị căn nguyên

Tùy theo nguyên nhân gây bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định biện pháp điều trị phù hợp

• Nếu do nhiễm khuẩn (màng mủ): Dùng kháng sinh

• Nếu do lao: điều trị bằng thuốc chống lao

• Ung thư: phẫu thuật hoặc hóa trị

• Điều trị suy tim, xơ gan, suy thận...

• Các biện pháp hỗ trợ khác: Nghỉ ngơi tại giường; ăn thức ăn nhạt, dễ tiêu, đủ năng lượng và dinh dưỡng; điều trị sốt, đau ngực bằng paracetamol… Vật lý trị liệu hô hấp: theo chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ.

3. Điều trị ngoại khoa

Tràn dịch màng phổi không thể kiểm soát thông qua dẫn lưu hoặc xơ cứng màng phổi có thể cần điều trị bằng phẫu thuật. Hai loại phẫu thuật bao gồm:

3.1. Phẫu thuật nội soi lồng ngực có video hỗ trợ (VATS)

Phương pháp xâm lấn tối thiểu được thực hiện thông qua 1 đến 3 vết rạch nhỏ (khoảng ½ inch) ở ngực. Còn được gọi là phẫu thuật nội soi lồng ngực, thủ thuật này có hiệu quả trong việc kiểm soát tràn dịch màng phổi khó dẫn lưu hoặc tái phát do ác tính. Bột talc vô trùng hoặc thuốc kháng sinh có thể được đưa vào tại thời điểm phẫu thuật để ngăn ngừa sự tái phát của chất lỏng tích tụ.

3.2. Phẫu thuật lồng ngực (Còn được gọi là phẫu thuật lồng ngực “mở” truyền thống)

Phẫu thuật mở ngực được thực hiện thông qua một vết rạch từ 6 đến 8 inch ở ngực và được khuyến nghị đối với tràn dịch màng phổi khi có nhiễm trùng. Phẫu thuật mở ngực được thực hiện để loại bỏ tất cả các mô xơ và hỗ trợ sơ tán nhiễm trùng khỏi khoang màng phổi. Bệnh nhân sẽ cần ống thông ngực trong 2 ngày đến 2 tuần sau phẫu thuật để tiếp tục dẫn lưu dịch.