Xét nghiệm và chẩn đoán Bệnh Thoái hóa cột sống bằng cách nào?

1. Xét nghiệm

• X quang thường quy cột sống thẳng, nghiêng: hình ảnh mâm đĩa đệm nhẵn,gai xương thân đốt sống, hẹp khe đĩa đệm,  đặc xương dưới sụn, hẹp lỗ liên hợp đốt sống.

• Trường hợp trượt đốt sống, chỉ định chụp chếch 3/4 phải, trái nhằm phát hiện tình trạng gãy cuống đốt sống.

• Xét nghiệm sinh hóa và tế bào máu ngoại vi: bình thường.

• Chụp cộng hưởng từ cột sống: được chỉ định trong trường hợp bệnh nhân có thoát vị đĩa đệm.

Chụp cộng hưởng từ 

2. Chẩn đoán

Chẩn đoán thoái hóa cột sống dựa vào các dấu hiệu:

• Triệu chứng lâm sàng: đau cột sống có tính chất cơ học (đau khi vận động, giảm khi nghỉ ngơi).

• X quang cột sống thường quy (thẳng, nghiêng, chếch ¾ hai bên): hình ảnh hẹp khe khớp với bờ diện khớp nhẵn, gai xương thân đốt sống, đặc xương dưới sụn, hẹp lỗ liên hợp đốt sống.

• Cần lưu ý bệnh nhân thoái hóa cột sống không có triệu chứng toàn thân như sốt, thiếu máu, gầy sút cân... Cần làm các xét nghiệm máu cho bệnh nhân (bilan viêm, phosphatase kiềm..) để khẳng định là các thông số này bình thường. Trường hợp bệnh nhân có các bất thường về lâm sàng (đau quá mức, sốt, gầy sút cân,…) hoặc tốc độ lắng máu tăng cao cần phải tìm nguyên nhân khác.

• Thoái hóa cột sống thắt lưng đa phần kết hợp với thoái hóa đĩa đệm cột sống, ít khi diễn ra một cách đơn thuần. Ở người lớn tuổi, thường phối hợp với loãng xương hoặc lún xẹp đốt sống nguyên nhân do loãng xương.

Chẩn đoán phân biệt: trường hợp đau cột sống có biểu hiện viêm cần chẩn đoán phân biệt với các bệnh lý dưới đây:

• Viêm cột sống dính khớp: bệnh nhân trẻ tuổi, đau và hạn chế động tác của cột sống thắt lưng cùng, X quang có hình ảnh  viêm khớp cùng chậu, tốc độ lắng máu tăng.

• Viêm đốt sống đĩa đệm (do lao hoặc do nhiễm khuẩn): đau liên tục, đau kiểu viêm, kèm theo triệu chứng toàn thân. X quang có bờ khớp nham nhở không đều, diện khớp hẹp. Cộng hưởng từ cho hình ảnh viêm đĩa đệm đốt sống. Xét nghiệm bilan viêm kết quả dương tính.

• Ung thư di căn xương: đau mức độ nặng, kiểu viêm, kèm theo triệu chứng toàn thân, X quang có hình ảnh hủy xương hoặc kết đặc xương, xạ hình xương và cộng hưởng từ có vai trò quan trọng trong chẩn đoán.